İki Farklı Aile Ortamı: Siz Hangisinde Yetiştiniz?

8 Nisan 2019

Çocuk yetiştirirken çocuğun davranışını denetlemeye mi, yoksa onu geliştirmeye mi önem vereceksiniz? Üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir konu!

Diyelim çocuk yalan söyledi.

Çocuğun davranışına önem veren anne baba, “Bana yalan söyledin! Yalan söylemek çok kötüdür, bir daha yalan söylersen seni şöyle böyle cezalandırırım! Yalan söylediğini duymayayım, görmeyeyim!” der.

Çocuğunun anlayıp gelişmesine önem veren anne baba, “Ben ne yaptım, ne söyledim ki bana gerçeği söyleyemeyecek kadar çocuğum benden korkuyor?” sorusunu kendisine sorar.

Korku kültürü içinde yetişmiş anne babaların hedefi çocuğun davranışını yönetmektir, çocuk terbiyesi korku kültürünü zemin alır. Çocuğun doğruyu öğrenip içselleştireceğine güvenleri yoktur. Çocuğun davranışını gözetmek, denetlemek, ödül ve cezalarla biçimlendirip yönetmek üzerinde dururlar. Ve çocuk kendisinin güvenilmeyecek bir insan olduğuna inanarak yetişir. Anne baba bunu farkına varmadan yapar, kötü niyetinden değil.

Çocuğunun gelişmesine önem veren anne babalar, sevgi ve güven kültürünü zemin alırlar. Kendi davranışları doğru değerleri yansıttığı sürece, zaman içinde çocuğun doğruyu öğrenip içselleştireceğine inanır, güvenirler. Onlar için önemli olan kendi davranışlarının "sevgi", "güven", "saygı", "hakkaniyet", "empati" ve "içtenlik" değerlerini yansıtmasıdır. Bu bilinç içinde çocukla sürekli sohbet içinde olmaya özen gösterirler. “Gerçeği söyleyemeyecek kadar benden korkuyorsun. Evladım, ben seni bu kadar ne zaman, nasıl korkuttum?” diye sohbete başlarlar.

Korku kültürü için davranışı denetleyip yönetmek, sevgi ve güven kültürü için ise insanı geliştirmek hedeftir. Gelişmiş insan kendi davranışını içine sindirmiş olduğu "doğrularla" yönetir. Vicdan dediğimiz pusulası kendi içinde zamanla gelişir. Korku kültürü içinde yetişmiş olan etrafta korktuğu bir güç yoksa her türlü yalanı söyleyebilir, adiliği yapabilir. Vicdan dediğimiz insanı insan yapan en önemli kaynak, pusula, onlar küçücükken anne babaları tarafından tahrip edilip yok edilmiş, gelişmesine fırsat verilmemiştir.

Çocukluğunuza baktığınız zaman kendinizi hangi ortamda büyümüş olarak görüyorsunuz? Davranış odaklı korku ortamında mı, yoksa gelişim odaklı sevgi ortamında mı? Bunun farkına varmak ilk adımdır ve çok önemlidir. Birçok anne baba farkında olmadan çocuklarını kendileri gibi korku kültürü içinde büyütürler.

Bu konuyu bizim toplumun en önemli konusu olarak görüyorum ve GELİŞTİREN ANNE BABA kitabımda ayrıntılı olarak ele alıyorum.

Okuduğunuz için teşekkür ederim.